Metody aborcji – przez wieki

Data aktualizacji 25 sie, 2021

Przez wieki – metody aborcji

Metody aborcji ewoluowały wraz z rozwojem cywilizacji – przez tysiące lat. Nie jest bowiem prawdą, że aborcja to wymysł ludzi nowożytnych. Praktykowana była od pradziejów – mniej lub bardziej legalnie. Wraz z unowocześnianiem metod aborcji zmieniały się komfort i bezpieczeństwo kobiet. Na ile obecnie terminacja ciąży jest zabiegiem bezpiecznym?

Aborcja w największym skrócie to zamierzone przerwanie ciąży. Od poronienia różni się jedynie owym zamierzeniem – skutek zawsze jest ten sam: to terminacja rozwoju zarodka lub płodu i jego usunięcie z ciała kobiety. Dla ścisłości: zarodek zaczyna być nazywany płodem od 11 tygodnia ciąży. Nazewnictwo jest tutaj bardzo istotne, gdyż jak pokazuje wędrówka przez wieki, inne sposoby zakończenia ciąży stosowane były (i jeszcze są) dla zarodków, inne – dla płodów.

Rytuały i trucizny

W pradziejach terminacja ciąży dokonywała się nie tyle w wyniku decyzji kobiety, co z woli boskiej pramatki. Aborcję wywołać miało upuszczanie krwi i trujące zioła. Wszystko odbywało się w atmosferze rytuału.

Starożytni byli bardziej praktyczni – terminacja ciąży była dla nich już tylko zabiegiem. Z tego powodu usuwaniu zarodków i płodów częściej towarzyszyła osoba znająca się na rzemiośle niżeli specjalista od rytuałów. Racjonalne podejście do przerywania ciąży spowodowało, że metody aborcji stały się bardziej wyrafinowane technicznie. Wśród sposobów działających zewnętrznie popularne było stosowanie ciepła na brzuch ciężarnej (gorąca woda czy mocno nagrzane orzechy). Kobieta mogła też podnosić nad wyraz duże ciężary, wspinać się, skakać (tzw. lacedemońskie skoki) lub głodować. Jeżeli te techniki przerywania ciąży nie pomogły, zawsze można było obwiązywać ciasno brzuch, aby rozwijającemu się zarodkowi zabrakło miejsca. Ciążę przerywano też, stosując środki i narzędzia działające od wewnątrz. Były to najczęściej toksyczne płyny, które kobieta wypijała, albo nasączano nimi tampony umieszczane następnie w pochwie ciężarnej. Posługiwano się też metalowymi lancetami, zwanymi embriosfastesami, którymi zabijano płody w macicy kobiety.

Aborcja w podziemiu

Era nowożytna przyniosła zwrot w postrzeganiu terminacji ciąży – związane to było z wprowadzeniem chrześcijaństwa, które aborcję zaliczyło do grzechów najcięższego kalibru. Ponieważ aborcja stała się zakazana, przerywanie ciąży zeszło do podziemi. Oznaczało to, że kobiety jeszcze bardziej niż w starożytności były narażone na powikłania i śmierć w wyniku zabiegów mających doprowadzić do usunięcia zarodka lub płodu. Podziemie aborcyjne funkcjonuje zresztą do dziś – dlatego kobiety z krajów, gdzie usuwanie ciąży jest nielegalne, poszukują informacji, gdzie dokonać aborcji na Słowacji, w Czechach czy Holandii. Bo w krajach tych (i w wielu innych w Europie) usuwanie ciąży jest dozwolone przez prawo. Kliniki aborcyjne na Słowacji czy w innych państwach z zalegalizowaną możliwością przerywania ciąży na życzenie na brak klientek nie narzekają.

Poszukiwanie złotego środka

Przez wieki udoskonalano narzędzia, którymi w sposób mechaniczny, dostając się przez drogi rodne, usuwano niechciane ciąże. I nadal eksperymentowano ze środkami mającymi wywołać poronienie, aplikowanymi doustnie lub dopochwowo. Mechaniczne metody przerywania ciąży znajdowały zastosowanie dla płodów, chemiczne – dla zarodków w pierwszych tygodniach rozwoju. Postęp badań anatomicznych (realizowanych – podobnie jak aborcja – najczęściej w podziemiu) doprowadził jednak z czasem do lepszej znajomości budowy ciała kobiecego. Dlatego metody przerywania ciąży i wykorzystywane do nich środki i narzędzia stawały się z czasem coraz bardziej zaawansowane. Pomimo to aborcja nadal pozostawała dla kobiety śmiertelnym zagrożeniem.

Metody aborcji na miarę XXI wieku

Rozwój anatomii, a także embriologii i endokrynologii doprowadził do dogłębnego poznania budowy i funkcjonowania układu rozrodczego kobiet. Opracowano nowe metody aborcji, które zwiększały bezpieczeństwo i komfort kobiet. Pojawiły się m.in. tabletki wczesnoporonne oraz metoda próżniowa. Usuwanie ciąży stawało się coraz bardziej bezpieczne. Z czasem aborcja farmakologiczna uznana została za jeden z najbezpieczniejszych i najmniej kłopotliwych sposobów terminacji ciąży.

Prawo w służbie bezpieczeństwa

Nie wszystkie kobiety mogły i mogą korzystać z postępu nauk medycznych w zakresie terminacji ciąży. W niektórych krajach aborcja nadal bowiem pozostawała nielegalna lub legalna tylko okresowo (np. w Polsce dozwolona pod rządami nazistów). Jednak tam, gdzie przerywanie ciąży było i jest legalne, kobiety zyskiwały większe bezpieczeństwo. Delegalizacja aborcji powodowała natomiast, że kobiety – świadome już swoich praw – poszukiwały informacji, gdzie można wykonać legalnie terminujące ciążę zabiegi ginekologiczne. Słowacja okazała się jednym z takich otwartych krajów. Wystarczy wrzucić do wyszukiwarki odpowiednio dobrane słowa kluczowe, aby na liście wyników ukazała się niejedna klinika ginekologiczna. Słowacja, a także Czechy, Niemcy czy Holandia zapewniają kobietom tak przez nie pożądane komfortowe i bezpieczne warunki do przerwania ciąży. Dla wielu jest to pozytywny zwrot ku nowemu po wszystkich okresach w dziejach, kiedy desperacja prowadziła kobiety do działających w podziemiu miejsc, w których dokonywano aborcji w warunkach urągających bezpieczeństwu sanitarnemu.